Strategisch adviseur realisatie Brainporthubs

Aanleiding

Zuidoost-Brabant groeit de komende jaren in aantallen inwoners, bezoekers, bedrijvigheid en werknemers. Dat gaat samen met een forse woningbouw- en ontwikkelopgave en vertaalt zich in een toename van het aantal verplaatsingen. De bereikbaarheid van en doorstroming in het gebied komen daarmee onder druk te staan. We moeten dan ook op een andere manier naar de mobiliteit van de toekomst kijken. Daarom werken we als regio aan slimme oplossingen voor een goede bereikbaarheid in een gezonde, duurzame en aangename leefomgeving: brede welvaart.

Brainporthubs

Grote mobiliteitshubs vlak bij de snelweg (Brainporthubs) zijn een onderdeel van deze slimme oplossingen. Niet als doel op zich maar als belangrijke rand voorwaardelijke schakels in het mobiliteitssysteem van de toekomst om de gehele Brainportregio bereikbaar en leefbaar te houden, ook na 2030. De Brainporthubs hebben als doel reizigers (forensen en bezoekers) die met de auto op weg zijn naar de economische toplocaties in Zuidoost-Brabant te verleiden om het laatste stuk van hun reis op een andere manier te reizen. De hubs zijn zo ook een alternatief voor mensen die afhankelijk blijven van reizen met de auto. Tegelijkertijd bieden de regionale hubs lokale kansen. Denk aan de verbeterde bereikbaarheid voor bedrijven en bewoners door de vervoersmogelijkheden die een hub biedt, meervoudig ruimtegebruik en aan leefbaarheidseffecten.

De Brainporthubs hebben pas kans van slagen als het een aantrekkelijk alternatief wordt voor gebruikers of als parkeren op de bestemmingslocatie niet langer mogelijk of ongewenst is. De hubs moeten daarom in nauwe samenhang worden gezien met de verstedelijkingsopgaven, investeringen in de weg, (toekomstige) hoogwaardige OV-verbindingen, fietsinfrastructuur en met regionaal/lokaal overheidsbeleid en beleid bij werkgevers. Het gaat uiteindelijk om een integraal mobiliteitsnetwerk dat gebruikers moet verleiden en inspireren op een andere manier te gaan reizen. Daarin gaat het niet meer om modaliteiten maar om slimme mobiliteit en om samenwerking tussen overheden, werkgevers en andere stakeholders om het gebruik te optimaliseren.

Kaders

Mede op basis van eerste verkeerskundige analyses is in 2020 een ontwikkelplan opgesteld voor de

Brainporthubs. Dit plan is adaptief en flexibel, maar geeft richting en houvast voor de locatiekeuze van de hubs en/of een afbakening van de zoekgebieden. Het ontwikkelplan is vastgesteld door het Portefeuillehouders overleg Mobiliteit van de regio (Poho MRE) en beschrijft de aanpak om te komen tot een netwerk van Brainporthubs. Het ontwikkelplan biedt hiervoor een basis, maar is slechts het begin van de uitwerking. In de afspraken die Rijk, regio en het bedrijfsleven hebben gemaakt in het kader van de Brainportdeal (2022) en Beethovendeal (2024) is de noodzaak van het realiseren van Brainporthubs bekrachtigd en zijn hier ook de eerste middelen voor gereserveerd. Uitgaande van de verschillende ‘windrichtingen’ betekent dit dat er plekken moeten worden gevonden voor hubs die -in potentieel- door kunnen groeien. Dit vraagt onder meer voldoende massa (vraag en aanbod) om een voldoende en goed vervoersaanbod te creëren, marktpartijen te verleiden te investeren in de gevraagde voorzieningen en daadwerkelijk een alternatief te bieden aan werkgevers voor alternatieve parkeerlocaties. Tegelijkertijd is als uitgangspunt gekozen om te werken aan een groeistrategie per hub, gebaseerd op vraag van gebruikers en aanbod aan vervoer. Het serviceniveau groeit dan mee met de omvang van de hub.

Werkzaamheden strategisch adviseur realisatie Brainporthubs

De ontwikkeling van de Brainporthubs komt in een volgende fase waarin strategische keuzes, regionale samenwerking en maatschappelijke positionering samenkomen. Veel planstudies zijn reeds uitgevoerd en het komende jaar dienen er verdere concrete afspraken te worden gemaakt over de realisatie en samenwerking van de Brainporthubs. Aangezien dit onderdeel is van een grotere (mobiliteits)transitie en schaalsprong van de Brainportregio, is dit soms spannend en complex. Uiteenlopende belangen, hoge verwachtingen en landelijke én lokale opgaven komen samen. Dat levert spanningen op in processen, in de samenwerking en soms ook bij de mensen zelf.

Er moet nu vaart gemaakt worden. In deze dynamische context zoeken wij een strategisch adviseur/kwartiermaker die in staat is de samenhang tussen governance, samenwerking, werkgeversbetrokkenheid en positionering integraal te benaderen en te vertalen naar gedragen strategieën en handelingsperspectieven. Iemand die conform de bedoeling de juiste dingen blijft doen en rust en ontspanning brengt in een dynamische context.

Deze adviseur opereert op het snijvlak van beleid, bestuur en samenwerking en werkt samen met het programmateam Brainporthubs (programmaregisseur, drie projectleiders en projectcoördinator) aan:

1. Helder vervolgproces opvolging advies strategie governance Brainporthubs na realisatie;
2. Gedragen, aansprekend narratief Brainporthubs dat aansluit bij bredere opgaven van de transitie in de Brainportregio en landelijke mobiliteitstransities;
3. Een uitvoerbare werkgeversbenadering Brainporthubs;
4. Bekostigings- en financieringsperspectieven die de lange termijnwaarde borgen.

De resultaten worden niet geïsoleerd opgeleverd, maar in samenhang uitgewerkt tot een strategie die eigenaarschap, legitimiteit en doorwerking richting fysieke realisatie versterkt. De aanpak is cyclisch, adaptief en zoekt actief de koppeling met bredere ontwikkelingen in de regio (zoals de Brainportlijnen, werkgeversaanpak en brede welvaart).

De opdracht is geen dichtgetimmerde lijst van activiteiten of producten, maar een uitnodiging om samen richting te geven aan een essentiële ontwikkelslag voor de regio. Daarom het verzoek om tot na gunning tot een plan van aanpak (stap 0) te komen. In deze opdracht is ruimte voor reflectie, herijking en co-creatie, mits dit bijdraagt aan het versterken van bestuurlijke slagkracht, maatschappelijke legitimiteit en fysieke realisatie van de Brainporthubs.

Hieronder volgt een toelichting op de hierboven beschreven resultaten/ activiteiten.

Toelichting resultaten / activiteiten:

1. Vooraf: kort plan van aanpak invulling activiteiten
   1. Je stelt aan het begin van je opdracht een kort Plan van Aanpak op waarin je werkwijze, planning en benodigde middelen concretiseert om bovenstaande werkzaamheden 1 t/m 4 te realiseren. Hierbij is het belangrijk om aan te sluiten bij en voort te bouwen op de vele informatie, besluitvorming en ook bestaande overlegstructuren. Deze zul je na gunning van de opdracht ontvangen. Dit om dingen slim en niet dubbel te doen. Dit Plan van Aanpak stem je af met de Programmaregisseur en Ambtelijke Begeleidingsgroep (ABG) Brainporthubs.
   2. Wanneer: juli – augustus 2025
2. Helder vervolgproces opvolging advies strategie governance Brainporthubs na realisatie (invulling eigenaarschap, exploitatie en beheer o.b.v. implementatieadvies TwynstraGudde:
   1. Start na de zomer onder regie van de MRE en de Provincie Noord-Brabant het vervolgproces om samen met de 21 gemeenten, Rijk en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven samen met elkaar vervolgstappen te zetten naar aanleiding van het advies van TwynstraGudde met daarbij de volgende activiteiten:
      1. Richt een zorgvuldig samenwerkingsproces in om conform tussenadvies tot een gezamenlijke (overheids) BV te komen om maximaal invulling te geven aan de maatschappelijke ambities en doelen. Passend bij het kunnen sturen op de (exploitatie) risico’s en maatschappelijke ambities zal de overheid hier als regio samen vooralsnog een actieve rol in moeten pakken. Op basis van het eerste advies zouden de MRE en de provincie Noord-Brabant een belangrijk rol in deze op te richten (overheids) BV kunnen spelen.
   2. Leg op basis van het eerdere advies en voorgaand samenwerkingsproces de volgende fasen vast in een samenwerkingsovereenkomst (SOK) die door alle belangrijke partners in de Brainportregio wordt onderschreven:
      1. Commitmentfase governance Brainporthubs: in hoeverre zijn de betrokken stakeholders bereid, in staat, bekwaam (willing, able, capable);
      2. Opbouwfase governance Brainporthubs;
      3. Volledige inwerkingtreding governance Brainporthubs;
      4. Langetermijn inrichting governance Brainporthubs.
   3. Wanneer: augustus 2025 – december 2026
3. Bouw aan een gedragen aansprekend narratief voor de Brainporthubs dat aansluit bij bredere opgaven van de Brainportregio en landelijke mobiliteitstransities. Met aandacht voor voordelen en aandachtspunten van Brainporthubs, gericht op de aangesloten overheden en andere stakeholders en geredeneerd vanuit de eindgebruikers en brede welvaart.
   1. Verbindt dit aan de Brainportlijnen en positioneer de hubs als schakels in bredere maatschappelijke transities (mobiliteit, werkgelegenheid, energie, wonen, inclusie).
4. Inventarisatie van standpunten en verwachtingen (MRE, gemeenten, provincie, werkgevers, etc), in co-creatie met interne en externe belanghebbenden 
5. Opleveren
   1. Compact narratiefdocument met sleutelverhaal
   2. Infographic/ animatie (coördinatie hiervan, kan extern worden ingehuurd voor maximaal €10.000,-) 
6. Wanneer: juli 2025 – oktober 2025
7. Opstellen werkgeversbenadering Brainporthubs om – onder regie vanuit de MRE – de samenwerking met werkgevers om Brainporthubs te realiseren verder te brengen.
8. Werk strategie uit – met partners (Brainport Bereikbaar, Brainport Development, VNO NCW, Provincie Noord-Brabant) hoe werkgevers actief te betrekken bij ontwikkeling, als eindgebruikers én potentiële exploitanten.
9. Opstellen implementatieplan in afstemming met de betrokkenen vanuit de MRE, Brainport Bereikbaar, Brainport Development, VNO NCW en de Provincie Noord-Brabant
10. Voorstel governance afstemming werkgevers
    1. Afspraken i.r.t. tot scope Brainporthubs
    2. Advies i.r.t. scope rol MRE breed
11. Voorbereiden van afspraken en opstellen SOK met werkgevers om rol als eindgebruiker Brainporthub(s) te bekrachtigen
12. Wanneer: implementatieplan en voorstel governance augustus 2025 – november 2025 en SOK november 2025 t/m december 2026
13. Coördinatie financierings- en bekostigingsstrategie Brainporthubs
14. Coördineer uitvraag (en na selectie sturing) aan bureau voor een integrale bekostigings- en financieringsstrategie:
    1. Op basis van maatschappelijke businesscase;
    2. In co-creatie met publieke en private stakeholders;
    3. Gericht op robuuste, toekomstbestendige financiering (denk aan fondsen, modellen, investeringsagenda’s).
15. Ontwikkel en implementeer samen met partners een governancestructuur die financiering, exploitatie en doorontwikkeling borgt.
16. Wanneer: augustus 2025 – juni 2026

De organisatie

Over de Metropoolregio Eindhoven (MRE)

De MRE is een intergemeentelijk samenwerkingsverband van de gemeenten in Zuidoost Brabant. De MRE richt zich op de samenwerking van de 21 gemeenten in Zuidoost-Brabant. Binnen deze samenwerking werken we aan de strategische grensoverschrijdende opgaven op het gebied van ruimte & wonen, mobiliteit, economie, energietransitie en landelijk gebied. De ambitie is een economisch sterke regio met een stabiele sociale basis en vitale leefomgeving voor alle inwoners, nu en in de toekomst.

De MRE werkt intensief samen met de Provincie Noord-Brabant en andere publieke, private en maatschappelijke landelijke en regionale partners. Dit om de grote opgaven op het gebied van brede welvaart en dus ook de benodigde schaalsprong van het mobiliteitssysteem in de Brainportregio te realiseren. Er worden stappen gezet om ook de uitvoering van de verschillende opgaven zoals de Brainporthubs te versnellen. Daarbij zet de MRE samen met haar partners ook stappen om dit met elkaar nog slimmer te doen Dat is soms best spannend en we hebben elkaar daarbij allemaal nodig. Het kan zijn dat onderstaande governance nog wat gaat wijzigen. Dat vraagt ook van de projectleiders om adaptief te blijven en mee te doen om hieraan een proactieve bijdrage te leveren.

Governance realisatie Brainporthubs Brainportregio

Bestuurlijke besluitvorming vindt plaats in het Poho Mobiliteit MRE (regionale overheden) en BAG Mobiliteit (regionale overheden inclusief partners Rijk, bedrijfsleven en maatschappelijke partners). Ter voorbereiding op het Poho Mobiliteit MRE is er een Bestuurlijke Begeleidingsgroep (BBG) Brainporthubs waar vertegenwoordigers van de 6 hubgemeenten, Provincie Noord-Brabant en gemeenten Veldhoven, Eindhoven en Helmond zijn vertegenwoordigd. De voorzitters van het BBG Brainporthubs zijn de wethouder van de gemeente Veldhoven en gedeputeerde van de Provincie Noord-Brabant.

Ambtelijk opdrachtgevers voor de Brainporthubs namens de gezamenlijke overheden zijn de MRE namens de 21 gemeenten en de Provincie Noord-Brabant. Er is een klein Kernteam Brainporthubs die de dagelijkse aansturing verzorgt en de bredere Ambtelijke Begeleidingsgroep (ABG) Brainporthubs voorbereid. De ABG Brainporthubs bereidt o.a. de BBG Brainporthubs voor en borgt de samenhang op het totale Brainportsysteem. Hierin zijn ambtelijke vertegenwoordigers van de MRE, Provincie Noord-Brabant, 6 hubgemeenten, Eindhoven, Veldhoven, Helmond, RWS en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven betrokken (Brainport Bereikbaar en Brainport Development). Daarnaast is er een projectteam Brainporthubs bestaande uit de programmaregisseur, projectcoördinator en 3 projectleiders voor de in totaal 6 Brainporthubs. Zowel het Kernteam als ABG Brainporthubs wordt voorgezeten door de programmaregisseur Brainporthubs. Direct aanspreekpunt en opdrachtgever voor de strategisch adviseur/kwartiermaker realisatie Brainporthubsis de programmaregisseur Brainporthubs.

Wat vragen we van je?

1. Je hebt minimaal een HBO opleiding en/of denkniveau
2. In de contractperiode gemiddeld 16-24uur per week beschikbaar
3. Tarief: minimaal €125,- per uur en maximaal €145,- per uur exclusief btw maar inclusief alle overige reis- en verblijfskosten.
4. Selectiegesprek: agenda technische beschikbaarheid op 21 of 22 juli 2025
5. Je hebt als project- en/of programmamanager ervaring met governance van complexe mobiliteitsvraagstukken
6. Je hebt ervaring met werken aan de ontwikkeling en realisatie van Mobiliteitshubs.
7. Je hebt ervaring met werken voor en met overheden en vertegenwoordigers van werkgevers in de Brainportregio.